Vragen en antwoorden over de noodtoestand Spanje

Spanje bevindt zich op dit moment in een nooit eerder voorgekomen situatie van een noodtoestand. Weliswaar was er in 2010 ook een noodtoestand vanwege de wilde staking bij de luchtverkeersleiders maar dat is niet te vergelijken met wat er anno 2020 aan de hand is. Sinds zaterdagavond moeten alle Spanjaarden binnen blijven en geldt er een grote beperking op de bewegingsvrijheid. Dat geldt voor de Spanjaarden maar ook voor alle buitenlanders die zich in Spanje bevinden, inclusief op de Canarische Eilanden en Balearen. Maar wat mag nu wel en wat mag niet. We proberen het uit te leggen.

Spanje heeft de 'estado de alarma' afgekondigd, een 'staat van alarm' of 'noodtoestand'. De reden daarvoor is het coronavirus en de snelle verspreiding daarvan. Door gedurende tenminste 15 dagen de bewegingsvrijheid van iedereen in Spanje (bewoners en bezoekers) te beperken hoopt de regering (in navolging van China en Italië) de verspreiding te beperken en tegen te gaan om ervoor te zorgen dat het gezondheidssysteem niet in elkaar stort door een te grote vraag en om te voorkomen dat er meer mensen besmet raken en in het ergste geval overlijden.

Worden de grenzen gesloten?

Nee, de grenzen met Frankrijk, Portugal en Andorra zijn open en men kan vanuit Spanje naar een ander land gaan.

Zijn de vliegvelden gesloten?

Nee, de vliegvelden blijven open voor personen- en vrachtverkeer. Het vliegverkeer zal wel gehalveerd worden wat uiteraard van invloed zal zijn op alle vluchten, ook die naar Nederland en België gaan of daarvandaan komen. Informatie over de staat van de vliegvelden is te vinden op de website van Aena.es. Houdt daarnaast de websites van de luchtvaartmaatschappijen in de gaten.

Mag ik reizen in het openbaar vervoer?

Ja, maar alleen is dat strikt noodzakelijk is. Dat geldt voor vliegtuigen, treinen, schepen, bussen binnen en buiten de bebouwde kom etc. De capaciteit van al het transport zal over het algemeen gereduceerd worden met 50%.

Hoe zit het met vliegreizen naar Nederland/België?

Vliegvelden zijn open maar vluchten worden gehalveerd vanaf waarschijnlijk dinsdag. De kans is groot dat luchtvaartmaatschappijen vluchten annuleren of aanpassen. Daarvoor dient men contact op te nemen met de desbetreffende luchtvaartmaatschappijen. Informatie over de staat van de vliegvelden is te vinden op de website van Aena.es. (LET OP: luchtvaartmaatschappijen kunnen vluchten naar Spanje annuleren. Ryanair is reeds begonnen met het versturen van SMS en e-mails. Andere maatschappijen is nog niets over bekend. Diverse Nederlandse reisorganisaties hebben hun reizen stilgezet en zullen in de loop van de week de in Spanje verblijvende reizigers ophalen.)

Mag ik iemand naar het vliegveld brengen?

Niet helemaal duidelijk. We proberen daar een antwoord op te vinden maar dat is lastig. Het gebruikmaken van wegen is alleen toegestaan als dat strikt noodzakelijk is of voor werk. Daarnaast mag men terugkeren naar de woonplaats. Er staat echter in de tekst niets geschreven over het naar het vliegveld brengen van familie of vrienden. Op dit moment is dat een grote onbekende. We zijn bezig om het uit te zoeken.

Ik ben met de camper/caravan op vakantie in Spanje, mag ik terugkeren?

In de tekst van de noodtoestand staat niets geschreven over het over de weg rijden van buitenlanders die terug willen keren naar eigen land. Van lezers hebben we gehoord dat zij zonder problemen hun reis over de weg hebben volbracht met de personenwagen, camper en/of caravan. Er was veel vrachtverkeer op de weg, weinig personenwagens maar wel politie die niets gezegd hebben. Onderweg moet en er rekening mee houden dat in ieder geval in Catalonië veel hotels gesloten zijn langs de snelweg, dat de tankstations wel open zijn maar alle voorzieningen zoals restaurants, bars en ook sanitaire voorzieningen gesloten zijn. Respecteer de hygiënevoorschriften om verspreiding van het virus te voorkomen tijdens je terugreis.

Gaan de hotels of campings sluiten?

Hotels, campings en andere accommodaties hoeven niet te sluiten, deze mogen openblijven voor de gasten. Als hotels en andere accommodaties sluiten of reeds gesloten zijn is dat een eigen beslissing geweest van de eigenaar. De reden daarvoor kan zijn dat er een enorme daling van reserveringen en toeristen is. De restaurants in de hotels mogen openblijven voor de aanwezige gasten. Of de bars ook open mogen blijven is niet zeker. De Paradores keten heeft wel aangegeven dat zij geen reserveringen meer aannemen en zullen sluiten, zonder de aanwezige gasten meteen op straat te zetten.

Mag men zich straat begeven?

Ja maar alleen als dat strikt noodzakelijk is. Dat wil zeggen als men naar de supermarkt dient te gaa of als men een apotheek, bank of ziekenhuis en arts dient te bezoeken. Daarnaast mag je op straat zijn om naar je werk te gaan maar wordt iedereen aangeraden om aan thuiswerken (teletrabajo) te doen.

Kan de politie mij vragen waarom ik op straat ben?

Ja, de politie heeft de bevoegdheid aan iedereen te vragen waarom met op straat is. Kan men zich niet verantwoorden dan mag de politie hoge boetes geven. Men dient ten allen tijde de instructies van de politie op te volgen.

Mag ik de hond uitlaten?

Ja, men mag de straat op om de hond uit te laten maar alleen kort, dus geen lange wandelingen maken. Daarnaast mag er maar één persoon tegelijkertijd naar buiten. Ook dien je de veiligheidsafstand van tenminste 1 meter te handhaven mocht je andere mensen tegenkomen.

Mag ik aan running doen of gaan fietsen?

Nee, je mag alleen op straat zijn als dat strikt noodzakelijk is. Een rondje gaan fietsen of rennen hoort daar niet onder, ook niet als men het bos in gaat. Wandelen in de natuur zoals in natuurparken is ook niet toegestaan. In huis blijven is in huis blijven, quarantaine is geen vakantie.

Mag ik een wandeling maken over het strand of de boulevard?

Nee, dat mag niet. Je mag alleen op straat zijn als daar een gegronde reden voor is. Een wandelingetje maken is geen gegronde reden en de politie kan eisen dat men naar huis terugkeert. De politie kan eventueel boetes geven als men zich op straat bevindt.

Mag ik met de kinderen naar een kinderspeelplaats?

Nee, deze zijn in heel Spanje gesloten. Het is daarnaast zeer onverantwoord om kinderen naar openbare plaatsen te brengen waar ze eventueel besmet kunnen worden.

Mag men met de auto op straat rijden?

Nee, alleen als dat strikt noodzakelijk is zoals bijvoorbeeld om naar de supermarkt, apotheek, ziekenhuis of arts of tankstation te rijden. De politie kan het verkeer controleren en vragen waarom men op straat is. Daarnaast kunnen wegen worden afgesloten indien dat vanwege gezondheids – of veiligheidsredenen noodzakelijk wordt geacht.

Mag men terugkeren naar de woonplaats?

Ja, in de tekst wordt gesproken over 'regresa a la residencia habitual' ofwel de woonplaats. Dat heeft te maken met de personen uit sommige gebieden die besloten tijdens de eerder genomen maatregelen 'op vakantie' te gaan naar o.a. de kust of de bergen. Zij mogen terugkeren naar hun woning. Dat geldt ook voor Spanjaarden die zich in het buitenland bevinden en terugkeren naar Spanje.

Mogen vakantiegangers over de weg terugkeren naar huis?

Niet helemaal duidelijk. Zoals de tekst omschrijft mag je alleen op straat en op de wegen zijn met een gegronde reden en mag men terugkeren naar huis. De vraag is dus, geldt dat ook voor buitenlanders die bv. met de camper of caravan of met eigen vervoer op vakantie zijn in Spanje. Van lezers hebben we vernomen dat het met een personenwagen, camper of caravan rijden op de snelweg op weg naar eigen land geen probleem is.

Welke winkels etc. mogen open blijven?

Alleen supermarkten, winkels voor voedsel, drank, essentiële goederen en producten, bakkers, farmaceutische, medische, optische en orthopedische instellingen, hygiëneproducten, pers en kantoorbehoeften, tankstations, tabakswinkels, technologische en telecommunicatieapparatuur, dierenspeciaalzaken, internetverkoop, stomerijen en wasserijen, postkantoren en banken mogen open blijven maar men moet vermijden dat er teveel mensen bij elkaar staan waarbij iedereen tenminste één meter van elkaar afstand dient te houden.

Waarom zijn kappers en stomerijen/wasserijen open?

Dat was de vraag bij iedereen nadat de maatregelen bekend werden gemaakt. UPDATE: Nadat de kappers geklaagd hebben over het open zijn tijdens de noodtoestand, heeft de regering alsnog besloten de kappers te sluiten. Ouderen en mensen met mobiliteitsproblemen om hun haar te knippen of hoofd te wassen kunnen wel in hun eigen huis geholpen worden. Waarom stomerijen en wasserijen? Omdat deze een fundamentele taak hebben hebben wat betreft de reiniging en hygiëne voor ziekenhuizen en andere zorgcentra in Spanje.

Is de bevoorrading van supermarkten gegarandeerd?

Ja, de regering garandeert de bevoorrading van supermarkten. Deze zullen ook altijd open blijven waarbij in sommige autonome regio's de openingstijden flexibeler zijn. Er is dus geen reden om te hamsteren want de bevoorrading is gegarandeerd.

Zijn bars, restaurants en terrassen open?

Nee, in heel Spanje moeten alle bars, restaurants en terrassen dicht zijn. De bars en restaurants in hotels en appartementencomplexen (?) mogen wel open zijn. Het aanbieden van drank en/of eten in winkels is niet toegestaan (om te voorkomen dat deze gebruikt worden als geïmproviseerde bars/restaurants).

Zijn de bezienswaardigheden in Spanje open?

Nee, alle bezienswaardigheden, musea, monumenten, natuurparken, stadsparken en op veel plaatsen de stranden zijn gesloten. Wil je dus naar het Alhambra, kerken, Sagrada Familia, Park Guell, het Retiro Park of soortgelijk gaan dan zijn deze gesloten. Ook de bioscopen, theaters en bibliotheken in heel Spanje zijn gesloten.

Hoe zit het werken in Spanje?

Iedereen mag zich op de weg bevinden om naar zijn of haar werk te gaan als de bedrijven niet gesloten zijn. Werkgevers wordt echter aangeraden (niet verplicht) om het thuiswerken (teletrabajo) in te voeren voor alle werknemers, indien mogelijk. Om de economie niet compleet stil te zetten in Spanje mag iedereen gaan werken.

Mag ik naar de kerk, begrafenis of bruiloft gaan?

Ja, maar met veel beperkingen. Het deelnemen aan een kerstmis, begrafenis of bruiloft wordt beperkt tot minder personen en men dient zich te houden aan de minimale veiligheidsafstand van één meter.

Zijn de scholen open?

Nee, alle scholen zijn vanaf vandaag gesloten tot tenminste eind maart. Dat geldt voor de normale scholen, de universiteiten en de crèches of kinderopvangcentra. ook de kinderspeelplaatsen bij de scholen zijn gesloten. Er werd wel gesproken in verschillende kranten dat de cantines open zijn voor maaltijden omdat sommige mensen in Spanje daar sterk van afhankelijk zijn. Of dat waar is en in welke delen van het land dat geldt is niet bekend.

Wat is de taak van de politie?

Alle politie eenheden (policia Nacional, Guardia Civil, Policia Local, Policia Municipal, Guarda Municipal) staan onder direct bestuur van de minister van Binnenlandse Zaken (ook de Catalaanse Mossos d'Esquadra en Baskische Ertzaintza) en kunnen indien nodig optreden, mensen verplichten in huis te blijven of niet op straat te zijn en kunnen maatregelen nemen indien de bevelen niet opgevolgd worden. Agenten mogen boetes geven en wegen afsluiten indien noodzakelijk.

Wat is de taak van het leger als deze wordt ingezet?

De Spaanse regering heeft de beschikking over het Spaanse leger dat ingezet kan worden indien noodzakelijk. Het leger zal als ze moeten aantreden alleen de taak overnemen van politieagenten omdat er geen sprake is van de beveiliging van het land voor een aanval van het buitenland. Op de eerste dag van de noodtoestand heeft het Spaanse leger de UME Mobiele Noodeenheid naar diverse steden gestuurd. Volgens de minister van Defensie zullen daar in de loop van de week meer steden bij gaan komen.

Wat gebeurt er als ik me niet houd aan de regels?

Dat is strafbaar. Dat wil zeggen, de politie kan boetes geven en eventueel indien noodzakelijk (in het uiterste geval) mensen arresteren. Dit is gebaseerd op artikel 10 van de 'Ley Orgánica 4/1981, de 1 de junio'. In dat artikel/wet staat omschreven wat er gebeurt tijdens een 'estado de alarma' zoals deze noodtoestand. In dat artikel/wet staat niet omschreven hoe hoog boetes kunnen zijn. In de 'Ley de Seguridad Ciudadana' staat dit echter wel. Boetes kunnen liggen tussen de 601 en 30.000 euro voor ongehoorzaamheid.

bronvermelding: Spanjevandaag.com